zondag 10 maart 2024

Vijf Oostendse stadsverhalen op YouTube


’T IS NIET dat er een plan aan voorafgaat — ik constateer het ook maar achteraf — maar mijn verhalende gedichten trekken graag in groepjes op. Eerder kon ik u al op Vijf gedichten over Bredene wijzen. Ook heeft De Laatste Vuurtorenwachter u onlangs nog meegenomen op Tien tramritten die ge niet voor mogelijk houdt. Nu wandelen we in vijf verhalende gedichten doorheen de stad Oostende, stad vol avonturen. (Flor Vandekerckhove)

I. Oostende is New-York niet, maar dat een mens in Oostende wel degelijk kan verdwalen bewijst dit stukje verhalende poëzie, gebaseerd op waargebeurde feiten, met een titel die de lading echt wel dekt: ‘Weer de weg kwijt'

[194]


II. Koning Boudewijn bezoekt de Oostendse haven in dit gedicht vol avonturen, poëem dat ik opdraag aan Christiane, destijds uitbaatster van een café op de Opex, met dezelfde naam als dit gedicht: Zeemansverlangen

[486]


III. Zo ging het er vroeger aan toe en zo gaat dat nu nog altijd. Het verenigde Oostendse kunstheir rukt ‘en bloc’ uit, en maakt er nachten van zoals ze alleen maar in Oostende kunnen zijn, mede doordat de kunstenaars van het verleden nog immer van de partij zijn. Zo gebeurt het ook in ‘Ensor en zijn bende in Oostende

[762]

IV. De Oostendse kunstenaars kennen er iets van, ze kunnen er weg mee, maar de vissers moeten daar niet voor onderdoen, integendeel zelfs. Volg deze groep jonge vissers in een kroegentocht die van ’t Hazengras naar de Langestraat trekt, in ‘De plechtigheid’.

[893]


V. Arno’s ‘Oostende bonsoir’ is een meesterlijk nostalgische song, heimwee uitdrukkend naar het Oostendse nachtelijke stadscentrum van weleer. Maar dat stadscentrum is de OPEX niet en de Chèvre Folle is wat anders dan café Zeemansverlangen. Niet verwonderlijk dat er van over de havengeul een reactie kwam op Arno’s ‘Oostende bonsoir’, luister ernaar in ‘Elk z’n goedenavond'.

[773]

zaterdag 9 maart 2024

In memoriam Charles Bukowski


Rechts: Charles Bukowski in the Longpre Street Restroom. Silver gelatin print on archival fiber based paper, 50,8 x 40,6 cm. 7/12. Je kunt je het werk (met een certificaat van authenticiteit) toe-eigenen voor 800 US$. Om bijvoorbeeld in je wc op te hangen. 

OP 9 MAART 1994 overlijdt Charles Bukowski, da’s vandaag exact dertig jaar geleden. Bukowski is schrijver van tal van korte verhalen en romans, waaronder een meesterwerk, Postkantoor. Alhier minder bekend zijn ’s mans gedichten. Wat mij in die poëzie vooral opvalt is dat Bukowski zich door niemand poëtische normen laat opleggen; dichten doet hij ongegeneerd op zijn eigen manier. Komt het daardoor dat ik zoveel Bulowski-gedichten vertaal? Het lachende hart; Werp de teerling; Dus je wilt een schrijver zijn; De griep hebben en niets anders om handen, Mijn makkers en Geen leiders alsjeblieft.
[288-264-205]
Flor Vandekerckhove

De e-boeken (pdf) van De Lachende Visch zijn gratis. 
Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be.

vrijdag 8 maart 2024

Lou verjaart



EEN van mijn kleindochters verjaart, Lou (°2012) wordt vandaag twaalf. Wat kan ik haar op zo’n dag schrijven? Ik kijk een beetje rond en stoot in Ouders van nuop krasse beweringen: ’Is maart je geboortemaand dan ben je waarschijnlijk erg romantisch, geloof je in de ware liefde en ben je hondstrouw. One-night-stands zijn niet jouw ding. Grote kans dat een maart-kind dan ook al op jonge leeftijd verkering heeft of altijd maar op zoek is naar die ene grote liefde en daar eindeloos over kan fantaseren. Viva la romance!’ 
Zelf ben ik niet in maart geboren, maar in februari. Ben ik er minder romantisch om? Ben ik niet, net als die van maart, levenslang op zoek geweest naar de grote liefde? Daardoor was ik trouwens altijd bereid tot een one-night-stand, ik dacht: wie zoekt die vindt. Neen, hondstrouw kun je die van februari niet noemen, da’s wel een verschil. En toch. Net als maartkinderen had ik al op jonge leeftijd verkering en net als zo'n maartkind kon ik eindeloos over dat meisje fantaseren — over andere meisjes trouwens ook.
Ik herlees wat ik geschreven heb en zie dat het niet erg stichtend is. Wat moet een kind van twaalf hier nu van denken? En haar vader, mijn zoon? Oei! En mijn schoondochter? Oeioeioeioeioei! Om dit briefje op de valreep nog een stichtende wending te geven, besluit ik à la Ouders van nu met Viva la romance!


De digitale publicaties (pdf en EPUB) van De Lachende Visch zijn gratis. 
Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be

donderdag 7 maart 2024

Elvis has left the building en de poëzie is aan de boekwinkel ontsnapt

Een video: Kenneth Goldsmith leest poëzie in het Witte Huis. Dat filmpje is echt de moeite van ’t bekijken waard, Goldsmith toont daarin de facto aan dat voorgelezen verkeersberichten een groot poëziegehalte hebben.


’T IS ALWEER zeven jaar geleden dat ik op ’t internet een inspirerend boekje van Kenneth Goldsmith kon ontdekken. (°) Daarin heeft hij het over de nog altijd weinig begrepen literaire mogelijkheden van het internet. Ik heb daar in juni 2017 een stukje over gepost, Tijdverliezen op het internet.
Vandaag bekijk ik Sucking on Words, video waarin Goldsmith zijn inzichten deelt. Literatoren die nu gelauwerd worden, zegt hij, doen nog altijd ’t zelfde als hun negentiende eeuwse collega’s: personages creëren rond een plot. Schilders daarentegen zijn verplicht geweest zich te heroriënteren, de fotografie had hun vertrouwde terrein bezet, schilders moesten wel op zoek naar iets anders. Volgens Goldsmith zal ’t internet soortgelijk effect 
op literatuur hebben.
Kenneth Goldsmith was eerst beeldhouwer, nu is hij dichter. Dat verleden is er nog altijd aan te zien, hij produceert papieren boeken die NIEMAND LEEST. (Goldsmith: 'Je moet ervan uitgaan dat niemand het leest. Ik vind het gewoon fijn dat die boeken er zijn.’) Papieren boeken zijn voor hem beeldhouwwerkjes. Zo ontstond zijn boek Soliloquy in 1997 als installatie in een galerie.
Hij zegt belangrijke dingen voor de internetschrijver die ik wil zijn. Wat is zijn poëtisch uitgangspunt? Goldsmith: ‘Wat als het poëtische de boekwinkel verlaten heeft, net als Elvis het gebouw? Lang nadat de limousine was weggereden, was het publiek nog altijd om meer aan ’t schreeuwen. Zo ontsnapte ook de poëzie via de achterdeur naar het internet, waar het nieuwe vormen aannam die in niets op poëzie lijken.’ Je zult hem bijgevolg niet betrappen op het schrijven van sonnetten. Wat schrijft hij dan wel? In zijn 836 woorden tellende boek Day staat elk woord dat in de NYTimes van vrijdag 1 september 2000 stond: ‘Dagelijks schrijft elke krant een nieuw boek, waarin alle menselijke thema’s aan bod komen: liefde en haat, oorlog en vrede, lichaam en geest, kleine en grote dingen… Waarom zou een schrijver daar nog iets aan toevoegen?’ 
Goldsmiths poëzie is experimenteel en avant-gardistisch. Soliloquy bevat elk woord dat hij gedurende een week 
heeft uitgesproken (het boek van 488 pagina’s kost bij Amazon 342 euro!); The Weather bevat de uitgeschreven weerberichten van een heel jaar (120 pagina’s, 215 euro, inderdaad de prijs van een beeldhouwwerkje); in Traffic lees je de uitgeschreven verkeersinformatie van een dag in New York. Zo’n boeken worden uiteraard niet gelezen: ‘Je hoeft mijn boeken niet te lezen om een idee te krijgen hoe ze zijn. Ik vind ze zelf vervelend, ik val tijdens ’t proeflezen in slaap. Je hoeft alleen maar het algemene concept te kennen.’ Uitgangspunt is dat er literatuur genoeg in de wereld aanwezig is, dat je je die via ’t internet gemakkelijk kunt toe-eigenen. Hij verwerpt dan ook copyright: ‘De huidige discussie over literair copyright is te vergelijken met deze over literaire pornografie in de twintigste eeuw’. Iets nieuws maken is niet langer relevant, zegt Goldsmith. Maak datgene wat je vindt op ’t internet relevant, verplaats het, herschik het, verpest het, breng het samen, verzamel de gemaakte dingen van de voorbije honderd jaar. Schakelt dat de auteur uit, zoals zovelen ook over ChatGPT denken? Niet volgens Goldsmith: de ene herschikt het zo, de andere doet het anders, een derde doet er nog iets anders mee.
° Kenneth Goldsmith. Wasting Time on the Internet. 2016. Uitg. Harper Perennial. 132 pp. ISBN 978-0-06-241647-6. Het boek is nog altijd makkelijk en gratis te downloaden. 

Mijn jongste publicatie is een e-boek dat 200 verhalen bundelt. ’t Zijn extreem korte verhalen, soms drie lijnen, soms maar één; speciaal geschreven voor internetlezers waarvan men zegt dat ze een korte spanningsboog hebben, ’t is dus echte internetliteratuur. Meer: elk van die verhalen kan ‘getagd’ worden, aangeklikt. Wie dat doet komt op m’n YouTubekanaal terecht, waar ik dat verhaal voorlees, declamatie die ik lardeer met beelden en muziek. Eerder had ik al iets soortgelijks gedaan met Gauw!, waarin ik over mijn kindertijd vertel, in dat boek krijgt elk hoofdstuk een tag die de lezer desgewenst naar een muziekje uit het aldaar besproken jaar leidt.
De digitale publicaties (pdf en EPUB) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel: in dit geval ‘200’, dan begrijp ik het wel.): liefkemores@telenet.be.

woensdag 6 maart 2024

Oud worden: niet voor sisi’s

DE ONELINER van de oude, gevallen engel is een van de 100 oefeningen die ik in dat genre aan ’t maken ben. Vergelijk het met de toonladders van de pianist, het schetsboek van de tekenaar, de kleiwerkjes van de beeldhouwer… We doen het om de stiel in de vingers te houden. ’t Zijn in mijn geval oefeningen in het schrijven van extreem korte verhalen, ervan uitgaand dat internetlezers een extreem korte spanningsboog hebben. 
Zo’n oneliner is altijd één lijn, 17 lettergrepen, geen leestekens, geen kapitalen. De oneliner komt uit het niets en verdwijnt daar ook weer in. (Flor Vandekerckhove)


* laverend met oudemannenarmen opwaaiende wind zoekend


Het inspirerende/Illustrerende beeld is L’ange tombé, houtskooltekening (24 x 36 cm) uit 1872, van Odilon Redon (1840-1916). Wil je de oneliner ook horen? Bij ’t declameren op YouTube word ik begeleid door de drummer van GarageBand.

[157]

Mijn jongste publicatie is een e-boek dat 200 verhalen bundelt. ’t Zijn extreem korte verhalen, soms drie lijnen, soms maar één; speciaal geschreven voor internetlezers waarvan men zegt dat ze een korte spanningsboog hebben, echte internetliteratuur. Meer: elk van die verhalen kan ‘getagd’ worden, aangeklikt. Wie dat doet komt op m’n YouTubekanaal terecht, waar ik dat verhaal voorlees, declamatie die ik lardeer met beelden en muziek. [Eerder had ik al iets soortgelijks gedaan met Gauw!, waarin ik over mijn kindertijd vertel, in dat boek krijgt elk hoofdstuk een tag die de lezer desgewenst naar een muziekje uit het aldaar besproken jaar leidt.]
De digitale publicaties (pdf en EPUB) van De Lachende Visch zijn gratis. Mail erom (en vermeld de titel: in dit geval ‘200’, dan begrijp ik het wel.): liefkemores@telenet.be.

dinsdag 5 maart 2024

In memoriam Myriam Vandekerckhove (°10 november 1956 - †5 maart 1957)


In 1928 kopen de Zwartzusters een stuk grond aan de rand van Oostende in de Frère-Orbanstraat, rechtover de Soldatenberg (foto rechts). Op 21 november wordt de eerste steen gelegd en 11 maanden later, op 21 oktober 1929, wordt het nieuwe ziekenhuis plechtig geopend. In 1948 komt er een derde verdieping, ook die derde verdieping is te zien op de Soldatenbergfoto rechts. De enige keer dat ik Myriam levend zie, sta ik boven op de Soldatenberg, ik ben zeven jaar, een verpleegkundige steekt het kindje aan een raam op de derde verdieping omhoog.

VANDAAG, 5 MAART, is het 67 jaar geleden dat mijn zusje stierf. Ja, ooit heb ik een zusje gehad. Niet lang, het kind was prematuur geboren en heeft maar enkele maanden geleefd. Myriam heeft haar korte leven in een couveuse doorgebracht. Wie er meer over wil lezen klikt hier.
Flor Vandekerckhove

Gauw! is autofictie waarin ik mijn kindertijd beschrijf. De digitale publicaties (pdf) van De Lachende Visch zijn gratis. 
Mail erom (en vermeld de titel): liefkemores@telenet.be.

maandag 4 maart 2024

De dood van Stalin: er klonk waanzinnig vrouwengegil

. 
IN ’T VOORJAAR VAN 2022 startte ik een reeks gewijd aan het fenomeen van het overlijden. Bij de een gaat ’t zo en bij een ander gaat ’t anders, maar ’t Is iets waarmee we allen te maken krijgen. Het label 'memento mori', rechts van deze post, telt inmiddels al 32 stukjes.
Morgen, 5 maart, is ’t 71 jaar geleden dat Jozef Stalin overleden is. Wat veroorzaakte dat overlijden eigenlijk in de uren die erop volgden? Een citaat en niets dan een citaat. (°)
En plotseling, op 5 maart, stierf Stalin. Zijn dood was een inbreuk op het gigantische systeem van gemechaniseerd enthousiasme, van gedirigeerde volkswoede en volksliefde. 
Stalin stierf ongepland, zonder instructie van de leidinggevende organen. Stalin stierf zonder persoonlijke instructie van kameraad Stalin zelf. Deze vrijheid, deze eigenzinnigheid van de dood had iets dynamietachtigs iets wat in tegenspraak was met het diepste wezen van de staat. Verwarring beving de geesten en de harten.
Stalin was dood! Sommigen werden overmand door verdriet — er waren scholen waar de leraren de scholieren lieten knielen en, zelf ook op de knieën en badend in tranen, het ‘Communiqué over het heengaan van de leider’ voorlazen. Op de rouwbijeenkomsten in de kantoren en fabrieken werden veel mensen hysterisch, er klonk een waanzinnig vrouwengegil en -gesnik. De verheven god, het idool van de twintigste eeuw, was dood, en de vrouwen snikten.
Anderen werden overmand door vreugde. Het platteland dat wegkwijnde onder het loden gewicht van Stalins hand haalde opgelucht adem.
Een jubelstemming beving de miljoenenbevolking van de kampen.
(°) Vasili Grossman. Alles stroomt. 2009. Uitg. De Geus. Vertaald door Anne Stoffel. 224 ps.

zondag 3 maart 2024

Diane di Prima, beat tussen de macho’s

Diane di Prima reciteert gedichten in het Gas Light Cafe, New York, 1969. (Foto van Fred W. McDarrah.)

MARIJKE TREFT EEN editie van de bundel aan op 't net en omdat ze zich de revolutionaire gezindheid van haar vader herinnert, brengt ze het uitgeprinte boekje voor me mee: 'Revolutionary Letters (°) van Diane di Prima(1934-2020). Neen, ik ken de bundel niet, wel ken ik de uitgeverij die de bundel vermeldt, City Lights Books van Laurence Feringhetti (°°), notoir lid van de beatgeneration. Ook Diane di Prima is in die tijd zo’n beat, daarvan getuigt de foto waarop we haar in 1969 parmantig gedichten zien voordragen in het beroemde Gas Light Cafe, de affiche naast haar benadrukt het: Poets of the Beat Generation.
Waardoor het mij plots daagt dat ik nog maar één vrouwelijke beat heb leren kennen, Anne Waldman (°°°) die deel uitmaakt van de troep van Rolling Thunder Revue. Dat ik maar één vrouwelijke beat ken, komt wellicht doordat ze overschaduwd werden door de mannen in die beweging die een vrouwonvriendelijke reputatie met zich meetorste, met kleppers die zelfs misogyn genoemd worden. Hoe dan ook, die vrouwenbeats kan ik wel nog altijd ontdekken en een goede start daarvoor is deze Introduction to the Women of the Beat Generation⇲; als ik er echt werk van wil maken, kan ik Women of the Beat Generation (1996) in huis halen.
Eerst Diane di Prima. In de bundel die m'n dochter voor me meebrengt staan 63 gedichten die Diane stuk voor stuk Revolutionaire brieven noemt. Ik zoek er een uit om te vertalen.
Flor Vandekerckhove


(°) Diane di Prima. Revolutionary Letters (May 1968-December 1971). 1971. Uitg. City Lights Books. 80 pp. [Het boek wordt tot vandaag uitgegeven, ook als ‘piraatversie’ onder anticopyright. Hiernaast druk ik de cover af van de allereerste uitgave in 1971. Van ’t net kun je ook gratis een mooie PDF-uitgave uit 2005 halen, uitgegeven door Last Gasp San Francisco: klik hier
(°°) van Laurence Feringhetti vertaal ik hier een gedicht.
(°°°) Van Anne Waldman vertaal ik hier een gedicht.

zaterdag 2 maart 2024

Schrijven en hoereren

Zo'n stukjes komen in De Laatste om ze te bewaren tot ik ze nodig heb, wellicht in ’t najaar. Daar hebt u nu weinig aan, daarom probeer ik aan zo’n post iets toe te voegen wat minstens 't zicht een beetje veraangenaamt. Deze keer doe ik dat met een verwijzing naar het Babelverhaal Loebka de Kozak, cafébazin en godmother in het dievendistrict van Odessa. Die Loebka heeft echt bestaan. Een van haar kleindochters was in Odessa bekend als danseres, daar zijn foto’s van: Sofia Reingbald, Loebka’s kleindochter.


ISAAK BABEL schrijft Mijn eerste honorariumin de jaren twintig, ‘t is de uitbreiding van een ouder verhaal, ’Inlichtingen’. Of omgekeerd, daar zeg ik straks nog iets over. Tijdens Babels leven werd ‘Mijn eerste honorarium’ niet gepubliceerd, ’t verscheen pas begin jaren zestig in druk, in New York, eerst in het Russisch en daarna in een Engelse vertaling. In ‘Mijn eerste honorarium’ toont Babel hoe hij een plot bedenkt, geloofwaardige karakters ontwikkelt, ongeloofwaardige stukken schrapt, samengevat: de knepen van het vak. Een beroemde passage uit het verhaal is ‘Een goed bedacht verhaal hoeft niet op het echte leven te lijken; het leven probeert uit alle macht op een goed bedacht verhaal te lijken.’
De verteller is een onervaren jongeman op bezoek bij Vera, prostituee op wie hij verliefd is. De jongeman vertelt haar over zijn ongelukkige jeugd. Vera is ontroerd. Ze brengen de nacht samen door, waarbij zij de jongeman inleidt in het liefdesspel, ook hier weer: de knepen van het vak. ’s Morgens geeft Vera hem zijn geld terug. ’t Is de eerste keer dat Babel iets verdient aan zijn verhalen, vandaar ‘Mijn eerste honorarium’.
In Babels verzamelde verhalen werden zowel ‘Mijn eerste honorarium’ (p.362) als ‘Inlichtingen' (p.477) opgenomen, ’t zijn varianten en er is, zoals gezegd, discussie over welk eerst komt: ‘Af en toe wordt beweerd dat Inlichtingen geen vroege versie van Mijn eerste honorarium is, maar juist Babels laatste, meest beknopte versie van het verhaal.’ (°)
Vervolgens herlees ik ‘Inlichtingen’. Merkwaardig aan ‘Inlichtingen’ is dat Babel het verhaal tussendoor expliciet onderbreekt: ‘Hier onderbreek ik het verhaal om u te vragen, kameraden, of u wel eens hebt gezien hoe een dorpstimmerman een hut bouwt voor zijn collega, hoe vlot, krachtig en vreugdevol de houtkrullen wegvliegen van de bank die hij schaaft?’ De inhoud van het verhaal verandert door die expliciete toevoeging. Het verhaalt nu ook over een schrijver die zich dient te verantwoorden: ‘In antwoord op uw vraag kan ik u zeggen dat (…)’ — Vandaar dat de Engelse titel van ‘Inlichtingen’ misschien correcter is: ‘Answer to an Inquiry.’ 
In het langere ‘Mijn eerste honorarium’ gebeurt die onderbreking ook, maar in een veel lichtere vorm, hier is 't iets wat hij aan ons, lezers, vraagt: ‘Zeg eens, dat benieuwt me, zeg eens, hebt u ooit gezien hoe (…)’ Hier wordt maar één verhaal verteld, ook de openingszin van ‘Inlichtingen’ (In antwoord op uw vraag kan ik u zeggen dat (…)’) ontbreekt.
In de twee verhalen insinueert Babel dat hoer en schrijver op gelijke voet staan. Alexander Zholkovsky stelt in Toward a typology of “Debut” Narratives dat Het thema van Babel, naast literaire en seksuele initiatie als zodanig, ook de vergelijking ‘literatuur = prostitutie’ omvat, in een carnavaleske verheerlijking van beide en tegelijkertijd als ondermijning van de spirituele/officiële vroomheid van de Russische en Sovjetliteratuur.’ Hij noemt het een ‘almost avant-garde brand of modernism.’ (°°)


(°) Isaak Babel, Verhalen. Vertaald uit het Russisch door Froukje Slofstra. Uitg. Meulenhoff, A'dam. 2001. 573 ps. 
(°°) op p. 149 e.v. in The Enigma of Isaac Babel: Biography, History, Context; redactie Gregory Freidin. 288 pp. Stanford University Press. 2009. 

vrijdag 1 maart 2024

Op 1 maart stootte ik op een probleem, op 3 maart kreeg het een oplossing

Blues — De regen geselt mijn ruiten fel. De wind bezorgt me kiekenvel. Maar niemand zingt de blues zo wel als de Blind Willie McTell.

TEST ! — De Laatste vuurtorenwachter maakt gebruik van Blogger, gratis weblogdienst van Google. Ik post niet alleen teksten, in hoofding plaats ik meestal een afbeelding en soms voeg ik aan de post een YouTube-video toe. Zo’n video krijg ik normaliter geplaatst via een knop ‘video toevoegen’, een foto of tekening haal ik van ’t net via ‘afbeelding toevoegen’. Die twee knoppen geven op 1 maart verstek. De afbeelding kan ik nog met de muis in de blog slepen (ondervind ik al zoekend, hij staat hier nu boven), maar een YouTube-filmpje hierheen slepen lukt niet. Ik probeer uit te vissen wat er aan de hand is, heeft iemand soortgelijke problemen? Weet iemand raad? Op 3 maart is 't probleem gelukkig opgelost, ik kan weer doen wat ik normaal doe en pas deze post meteen weer aan, waardoor dit het verhaal van deze moeilijkheden wordt.
Rest me nog te zeggen dat de inspirerende tekening in de YouTube-video van de Franse striptekenaar Benjamin Flao is. Het is een van de tekeningen die voorkomt in het boek Bob Dylan Revisited. 13 songteksten in beeld gebracht. 2009. Uitg. Silvio van der Loo. Vertaling Erik Bindervoet en Robert-Jan Henkes.(Flor Vandekerckhove)