vrijdag 31 maart 2017

Het beeld is mooier dan het boek

— Conscience leerde zijn volk lezen, ook het vissersvolk. —
VAN ALLE vissersmonumenten aan de kust heeft deze mijn voorkeur. Het beeld staat in een plantsoen, vlak bij de markt van Blankenberge. Het staat er al van 1912, als eerbetoon aan Hendrik Conscience die, zoals in steen uitgekapt, zijn volk leerde lezen, het vissersvolk incluis. [Over dat lezende vissersvolk heb ik hier een stukje.]
Het beeld van Gustaaf Pickery (1862-1921) ademt de romantiek uit die Consciences boeken kenmerkt. En er huist voldoende romantiek in mij om dat beeld te smaken, maar ook onvoldoende om Consciences vissersroman Bella Stock te consumeren. Ik heb het nochtans geprobeerd en de poging laat daar een spoor achter. 
Conscience: ‘Om dit werk te schrijven, heeft uw dienaar meermalen het Adinkerkse strand bezocht en de eenvoudige zeden der vissers doorgrond, hunne gewoonten nagespeurd, met hen verkeerd en gegeten, is hij met hen in zee geweest nacht en dag, en heeft hij dus geen moeite gespaard om de natuur en de mensen der Vlaamse zeekust te leren kennen (...)’
Al die moeite ligt ondergesneeuwd in de kitsch die Bella Stock uitwasemt. Wat Hendrik Conscience met zijn Bella Stock uit 1861 niet vermag, speelt Melville met zijn Moby Dick uit 1851 wél klaar. In het verhaal van de witte walvis herken ik de wereld, de visserij en mezelf. Vandaar ook dat ik er in deze blog vijf stukjes over de Moby Dick heb kunnen schrijven.
Dit is waar Bella Stock over gaat: een eenvoudig vissersmeisje redt een Franse edelman. Ze trouwen en leven lang & gelukkig. Het staat samengevat op bladzijde 162: ‘God is regtveerdig, mijnheer. Hij heeft dit huwelyk met zynen zegen overladen. Sedert al dien tyd, is nog geen enkel ogenblik van verdriet of ziekte den vrede van dit zoete huisgezin komen stooren. Op het kasteel waer zy woonen, mijnheer, is het juist gelyk in den hemel. Niets dan liefde en vriendschap.’

Geen opmerkingen: