donderdag 29 januari 2015

Op zoek naar de bron van het vampierdom

Een schets van het eerste beeld waarmee Rooie Machteld en de uitgezogenen van start gaat. Het betreft uiteraard een werktekening. 
We moeten wachten tot kerstdag om te weten hoe de strip er uiteindelijk zal uitzien. (© Jo Clauwaert).

De XIXde eeuw was een goede tijd om griezelverhalen te bedenken. In 1818 schreef Mary Shelley haar meesterwerk waarin Frankenstein zijn monster creëert. Dracula verscheen dan weer aan 't andere uiteinde van die eeuw, in 1897, en Bram Stoker liet zich erbij inspireren door The Vampyre (1819), het eerste Engelse vampierverhaal.
Vampiers inspireren ons vandaag blijkbaar nog altijd. In Amerika worden er nog steeds verhalen rond gebreid die op het scherm fameuze kijkcijfers halen: Buffy the Vampire Slayer, Twilight, True Blood… Zelf word ik er eveneens door geboeid, vooral omdat mij deze zin van Karl Marx bekend is: 'Kapitaal is gestorven arbeid, welke alleen tot nieuw leven kan komen door als een vampier levende arbeid op te zuigen en die des te langer leeft naarmate er meer van wordt opgezogen.' Ik publiceerde daar eerder al een stukje over dat u hier vindt. Die zin van Marx inspireerde me trouwens tot het schrijven van een scenario onder de titel Rooie Machteld en de uitgezogenen. Jo Clauwaert is er tekeningen voor aan 't maken en hoopt daarmee tegen kerstdag klaar te zijn. Om hem een beetje aan te vuren heb ik in de blog al een soortgelijke heldin belicht, de Amerikaanse Wonder Woman, en die kunt u hier aanschouwen. Om Clauwaert nog meer op te jagen ga ik vandaag op zoek naar de bron van het verschijnsel vampier, wat me tot bij de onfortuinlijke William Polidori brengt.  
In de barre zomer van 1816 bevindt de bekende literator Lord Byron zich in een villa vlakbij het meer van Geneve. Aan zijn zijde vinden we zijn lijfarts dokter William Polidori. Een boogscheut verder verblijven Percy en Mary Shelley. Het slechte weer belet de Britten om uit zeilen te gaan en ze brengen de tijd door in Byrons villa waar ze griezelverhalen bedenken. Daar legt Mary Shelley de basis voor Frankenstein en daar kiemt The Vampyre van Polidori, zoals gezegd een dokter en dus gespecialiseerd in klysma’s & aderlatingen en in die zin een soort ervaringsdeskundige. Het gaat echter niet goed tussen Byron en Polidori. De eerste zuigt al de aandacht naar zich toe en vernedert zijn arts, ook omwille van diens literaire aspiraties. Polidori onderneemt er zelfs een halfslachtige zelfmoordpoging om: Byron zuigt als ’t ware het leven uit hem weg.
Vanaf nu kun je The Vampyre alleen nog lezen als een allegorie van de relatie tussen Polidori en Byron. De held van Polidori’s verhaal is inderdaad een personage dat zo krachtig is dat hij iedereen om zich heen belachelijk maakt. Die held geniet van een oppervlakkige roem die hem in de gedegenereerde samenleving toelaat misbruik van onschuldige, deugdzame mensen — lees: Polidori — te maken.
Wat een geslaagde wraakactie had moeten zijn, wordt echter de ultieme vernedering. Wanneer The Vampyre drie jaar later gepubliceerd wordt, is dat, godbetert, verkeerdelijk als The Vampyre: A Tale by Lord Byron. Het moet je maar overkomen. Het verhaal kent daarenboven een enorm succes. Goethe is zelfs de mening toegedaan dat het Byrons beste boek is. Polidori probeert zich het werk weer toe te eigenen, maar slaagt daar nauwelijks in, integendeel, men verwijt hem dat hij misbruik van Byron maakt om zelf bekendheid te verwerven. Hij wil zich in een klooster terugtrekken, maar wordt er — juist omwille van The Vampyre !— geweigerd, probeert weer te gaan studeren, wordt gokverslaafd en pleegt uiteindelijk zelfmoord. De mens is nauwelijks 24 geworden. En neen, hij is niet teruggekomen. Nog niet!
Flor Vandekerckhove

Vampire In The City

Geen opmerkingen: