zaterdag 19 januari 2013

Geschiedenis van de Astrid

— Links: — Werk der Gezonde Lucht Gent, later genoemd Home Astrid. Rechts: Zo moet ik het gebouw nog gezien hebben. 

Toch schrik ik er nu van dat het zo groot blijkt te zijn. —




Het Werk der Gezonde Lucht was een Gents initiatief. Het ging vanaf 1902 van start onder de dynamische leiding van het Œuvre du Grand Air pour les Petits de la ville de Gand. De Gentenaars kochten grond in Bredene. In 1902 werd daarop een grote houten barak gebouwd. In dat jaar verbleven er al 21 ‘behoeftige kinderen’. In 1903 telde men er al 80 en in 1913 werden er in totaal 212 kinderen opgevangen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het gebouw door de Duitsers bezet. Daarna lag het in puin. In 1921 kon het heropend worden. Eind 1926 besloot het Gentse stadsbestuur zijn klassen in Bredene te sluiten. Na het wegvallen van de subsidies verzamelde het Werk zelf fondsen. Ook betalende kinderen werden nu aanvaard. In 1924 was het Werk een vzw geworden die in 1927 de bescherming kreeg van prinses Astrid. Voortaan sprak men niet meer van het Werk der Gezonde Lucht, maar van Home Astrid.
Wanneer het houten chalet vervangen werd door een bakstenen gebouw is me niet duidelijk. Een tekst vermeldt twee architecten, Emiel Van de Velde en Bosmans. Na die laatste staat het jaartal 1902. Betekent dit dat Bosmans de ontwerper van het chalet was en Van de Velde (niet te verwarren met zijn naamgenoot Henry) het bakstenen gebouw van 1927 ontwierp? Het home werd in 1927 inderdaad ‘verbeterd’, zo lees ik, door de houten slaapzaal te vervangen door een duurzame constructie. In 1933 werd het home nog vergroot en in 1937 werd de tuin aangelegd.
In 1939 werd Home Astrid gebruikt om kinderen uit gevaarlijke, te ontruimen gebieden op te vangen. In 1940 werd het weer bezet door Duitse troepen. In 1942 werd het comité door het gemeentebestuur van Bredene verwittigd dat de Duitsers zouden overgaan tot de afbraak. De materialen moesten dienen voor de bouw van de Atlantikwall. Dat ging wel niet door, maar na de oorlog was het gebouw toch een puinhoop. 
De beheerraad was nu niet meer in staat het home in stand te houden. Men begon nog aan de heropbouw, maar in september 1965 werd het onafgewerkte tehuis verkocht (aan de gemeente?) Zelf heb ik het gebouw leeg weten staan. Voor ons, kinderen, was den Astrid een ijkpunt, zoals er in die buurt nog waren. Daarnaast, in wat nu Paalsteenveld heet, lag toen het mijnenveld en daarachter in het Sparrenbosje lag Frisco↗︎, een bunker, door ons zo genoemd omdat er reclame voor dat merk op geschilderd stond.
In de tweede helft van de XXste eeuw is 'den Astrid' verschillende jaren gebruikt om er de gemeentelijke basisschool in onder te brengen. Over die school post ik hier↗︎  een stukje. Het gelijknamige appartementsgebouw dat er nu staat, dateert van 1984.


[Ik postte dit stukje in 2013. Ik herwerkte het in 2021 ten behoeve van de FB-groep 'Bredene van en voor iedereen'.]


1 opmerking:

De laatste vuurtorenwachter zei

Iemand wist me te melden: 'Begin de jaren zestig zaten we daar op de schoolbanken. Nadien op de bank bij de politie naar aanleiding van inbraken door diverse individuen in het vervallen gebouw.'